Geçen sene fiyatların sürekli arttığı konut piyasasında küresel çapta düşüş yaşanması bekleniyor. Fiyatların, dünya genelinde yüzde 10, gelişmekte olan ülkelerde ise yüzde 25 düşmesinin olası olduğu ifade edildi.
Konut piyasasında yaşanması beklenen düşüşün sebepleri arasında küresel çapta artan faizler, gelirlerin konut fiyatları kadar yükselmemesi ve faiz artışlarıyla mortgage ödemelerinin gelirlerin daha büyük bir bölümüne denk gelmesi gösteriliyor.
Konut fiyatlarında yaşanacak gerileyiş küresel büyümeden yüzde 0.8 azaltabilir. Uluslararası Para Fonu, küresel konut piyasasını zor günlerin beklediğini ifade ediyor. Fon finansal istikrar raporunda merkez bankalarının fiyat basıları karşısında para politikalarını agresif şekilde sıkılaştırmasının borçlanma maliyetlerini artırdığını, kredi koşullarını sıkılaştırdığını, evlerin değerinin çok hızlı arttığını ve bunun sonucunda konut fiyatlarında çok sert bir gerileyiş olabileceğini öngörüyor.
ABD mortgage faizi yüzde 7’ye kadar çıktı
Yavaşlamanın en önemli nedeni faizlerdeki artışlar. ABD’de 30 yıllık mortgage faizi yaklaşık yüzde 7 civarında – bu oran geçen senenin aynı dönemine kıyasla iki katının üzerinde ve Fed’in ard arda 75 bps’lik agresif faiz artırımlarıyla 2008’den bu yana en yüksek düzeye gelmiş halde. Ortalama bir konut için yapılan aylık mortgage ödemesi sadece bir sene önce 1.700 dolar civarındayken, şu anda 2.600 doların üzerine çıktığı ifade ediliyor. ABD dışında İngiltere’de, Euro Bölgesi’nde, Kanada’da ve Yeni Zelanda’da da mortgage faizlerinde bu sene sert yükselişler görüldü.
Bir ekonomist ise potansiyel alıcıların sektörün can damarı peşinat ödemelerinde zorlanacağına değinerek: “ABD’de artan geçim maliyetleri ve hisse piyasalarındaki düşüşler ilk kez konut alacak kişilerin – sektörün can damarı olan – peşinat ödemesine yetecek kadar biriki yapabilmelerini zorlaştırdı.” dedi.
2008 gibi bir kriz beklenmiyor
Uzmanların hemfikir olduğu en önemli konu, konut fiyatlarındaki yükselişin düşük faizlerden kaynaklanması. Ancak 2008’dekine benzer bir konut krizi de düşünülmüyor. Küresel ekonomist Cristina Arbelaez “Konut piyasası dünya genelinde yavaşlıyor. Geçen yıl yaşanan konut patlamasından bir tersine dönüş görmeye başladık. Ancak şunu da belirtelim 2006-2008 dönemindeki gibi bir çöküş yaşanmasını beklemiyoruz” diye belirtiyor.
Gelişmekte olan ülkelerde yüzde 25 gerileyiş
IMF konut sektörünü bekleyen karanlık bulutların yalnızca gelişmiş ekonomiler değil gelişmekte olan ekonomiler üstünde de etkili olacağı görüşünde. Fonun karamsar senaryosuna göre reel konut fiyatları gelecek üç sene içinde gelişmiş ülkelerde yüzde 10 düşebilir; gelişmekte olan ülkelerde ise fiyatların yüzde 25 düşebileceği tahmin ediliyor.
Yorumlar kapalı.