Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu’nda kabul edilen ve Sosyal Sigortalar ile Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda bazı önemli değişiklikler içeren yasa teklifi, geniş bir düzenleme paketini kapsıyor.
Teklif, Sosyal Sigortalar Kanunu, Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, İşsizlik Sigortası Kanunu, Kamu İhale Kanunu gibi çeşitli kanunlarda değişiklikler öngörüyor.
Teklifin içeriği, sağlık hizmetleri, emeklilik düzenlemeleri, iş güvenliği ve daha pek çok önemli konuda değişiklikler yapmayı hedefliyor. İşte, teklifte yer alan ana başlıklar ve detaylar:
1. Engellilerin Emeklilik İşlemleri Yeniden Düzenleniyor
Yasa teklifinin önemli düzenlemelerinden biri, engellilerin emeklilik haklarına yönelik. Ekim 2008 öncesi sigortalı olan engelliler için emeklilik işlemleri, vergi indirim belgesine dayalı olarak yapılırken, bundan sonra çalışma gücü kaybı esas alınarak Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yürütülecek. Bu düzenleme ile, engellilerin emeklilik işlemlerinde daha doğru ve adil bir sistem öngörülüyor.
2. Sağlık Hizmetleri ve Kişisel Verilerin İşlenmesi
Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’na, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı doğrultusunda “Bilgi toplama, işleme ve paylaşma yetkisi” başlıklı bir madde eklenecek. Bu değişiklikle:
- Kamu ve özel sağlık kuruluşlarına başvuran vatandaşların kişisel sağlık verileri, yalnızca sağlık hizmeti sağlanması amacıyla işlenecek.
- Sağlık Bakanlığı, bu verileri kamu sağlığını koruma ve sağlık hizmetlerinin etkin sunulması amacıyla toplayacak ve işleyebilecek.
- Kişisel sağlık verileri, yasal düzenlemelere uygun olarak yalnızca belirtilen amaçlarla kullanılabilecek.
Sağlık Bakanlığı, kişisel sağlık verilerinin güvenliğini sağlamak amacıyla bir denetim sistemi kuracak ve bu sistemle, verilerin kimler tarafından ve hangi amaçla kullanıldığı kayıt altına alınacak.
3. Esnaf Ahilik Sandığı’nın Ertelenmesi
İşsizlik Sigortası Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Esnaf Ahilik Sandığı’nın yürürlüğe giriş tarihi 1 Ocak 2028’e ertelendi. Bu erteleme, 2024 yılı sonuna kadar uygulanması planlanan düzenlemenin daha uzun bir süreye yayılmasını sağlayacak.
4. Yurt Dışından Tıbbi Ürün Temini
Kamu İhale Kanunu’nda yapılan düzenleme ile, Türkiye’de temin edilemeyen bazı beşeri tıbbi ürünler, Sağlık Bakanlığı’nın onayıyla yurt dışından temin edilecek ve SGK aracılığıyla hastalara ulaştırılacak. Bu düzenleme, özellikle tedavi gereksinimleri nedeniyle yurt dışından tıbbi ürün temin etmek zorunda kalan hastalar için kolaylık sağlayacak.
5. Helal Akreditasyon ve Sağlık Personeli Takibi
Sağlık Bakanlığı, sağlık personelinin istihdam hareketlerini daha etkili bir şekilde takip etmek için kamu ve özel sektör kuruluşlarına yeni yükümlülükler getirecek. Sağlık alanındaki tüm personel, çalıştıkları kurumlar tarafından Bakanlık’a bildirilecek. Bu düzenleme ile sağlık sektörü standartları artırılacak ve personel hareketliliği daha şeffaf hale gelecek.
6. Aile Hekimliği Hizmetlerinde Değişiklikler
Aile Hekimliği Kanunu’nda yapılan değişiklikle, aile hekimliği hizmetlerinin ücretsiz olacağı alanlar genişletildi. Artık, yabancılara sunulan hizmetler, mesai dışı tamamlayıcı tıp uygulamaları ve özel raporlar dışında kalan tüm aile hekimliği hizmetleri ücretsiz sunulacak. Ayrıca, aile sağlığı merkezlerinin gelirleri, il sağlık müdürlüklerine aktarılacak.
7. Prim Borçları Silinecek
Teklif kapsamında, 1 Ocak 2015 öncesine ait ödenmemiş Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borçları ve bu borçlarla ilişkili gecikme cezaları silinecek. Ancak, daha önce ödenen tutarların geri ödenmeyeceği belirtiliyor.
8. Yabancı Öğrencilerin Genel Sağlık Sigortasından Yararlanması
Yabancı uyruklu öğrenciler, eğitim-öğretim yılı başlangıcından itibaren 3 ay içinde başvuru yapmaları halinde genel sağlık sigortalısı olabilecek. Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı veya Uluslararası Öğrenciler Değerlendirme Kurulu tarafından burs verilen öğrenciler ise burs süreleri boyunca sağlık sigortasından yararlanacak. Bu öğrenciler için sağlık sigortası primleri, belirli bir alt sınır üzerinden belirlenecek.
9. İş Kazası, Meslek Hastalığı ve Diğer Durumlarda Ödenek Düzenlemesi
Yeni düzenlemeye göre, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve doğum durumlarında verilecek ödeneklerin hesabında, önceki 12 aya ait prime esas kazançlar dikkate alınacak. Ancak, son 12 ayda 180 günden az sigorta primi bildirilenlerin geçici iş göremezlik ödeneği, belirli bir alt sınırla sınırlı olacak.
10. Klinik Araştırmalar ve Sigorta Prim Teşvikleri
Sağlık Bakanlığı onaylı klinik araştırmalara katılan hastaların sosyal güvenlik hakları, araştırma sürecinde korunacak. Ayrıca, özel sektör işverenleri için sağlanan sigorta prim teşvikinde de bir değişiklik yapılacak. İşverenlerin sigorta priminde sağlanan 5 puanlık indirim, 4 puan olarak uygulanacak.
11. Ziraat Odalarının Bildirim Yükümlülükleri
Tarım sektöründe faaliyet gösteren sigortalıların, ziraat odalarına yapacakları bildirimlerdeki yükümlülükler de düzenlendi. Tarımsal faaliyet bildirimlerini zamanında yerine getirenlere ceza uygulanmayacak. Ayrıca geçmişte uygulanmış cezalar terkin edilecek.
12. İmalat Sektörüne SGK Teşviği
İmalat sektöründe faaliyet gösteren iş yerlerine yönelik SGK primlerinden 5 puanlık indirim teşviki, 31 Aralık 2026’ya kadar devam edecek. Cumhurbaşkanının onayıyla bu teşvik, 2027’ye kadar uzatılabilecek.
