Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), enflasyon hesaplamalarında kullandığı mal ve hizmet sepetini güncelledi. Bu yıl itibarıyla sepette yer alan toplam madde sayısı 407’ye, madde çeşidi ise 951’e çıkarken, her ay yaklaşık 609 bin fiyat derlenecek.
Enflasyon Sepetinin Güncellenme Süreci
TÜİK, her yıl aralık ayında, fiyat derlenen yerleşim ve iş yerleri ile sepetteki ürünlerin ağırlıklarını ve tanımlarını günceller. Bu güncelleme, TÜFE’nin (Tüketici Fiyat Endeksi) toplumun tüketim kalıplarını mümkün olduğunca gerçekçi bir şekilde yansıtmasını sağlamayı amaçlıyor. Sepet, piyasadaki mevcut tüm mal ve hizmet fiyatlarının takip edilmesinin mümkün olmaması nedeniyle, hane halklarının harcama alışkanlıklarına göre oluşturuluyor.
TÜFE Hesaplamasında Hane Halklarının Tüketim Harcamaları Önemli Rol Oynuyor
TÜİK, TÜFE hesaplaması için hane halklarının tüketim harcamalarında önemli yer tutan mal ve hizmetleri dikkate alarak bir sepet oluşturuyor. Sepetteki ürünler, tüketicilerin günlük yaşamlarında en çok tercih ettiği ürün ve hizmetlerden seçiliyor. Bu kapsamda, perakende sektöründe faaliyet gösteren marketler ve giyim mağazaları gibi iş yerlerinden, ciro verileri kullanılarak fiyatlar derleniyor.
Sepetteki Ürün Sayısı Artıyor
Bu yıl sepette yer alan ürün sayısı arttı. 81 il ve 233 ilçede, 29 bin 941 iş yeri ve 5 bin 246 konuttan fiyat derlenecek. Yeni güncellemeyle, alandan veri derleme yöntemiyle elde edilecek fiyatlar, toplam fiyat sayısının yaklaşık yüzde 50,3’ünü oluşturacak.
TÜİK, her yıl yapılan güncellemeyle, sepetteki ürünlerin ağırlıklarını değiştirebiliyor. Ağırlığı artan mal ve hizmetler sepete dahil edilirken, ağırlığı azalan ürünler listeden çıkarılabiliyor. Bu yıl, sepete yeni giren ürünler arasında elektrikli otomobil, güneş gözlüğü ve implant tedavi ücreti yer alırken, kadın pardösüsü ve şemsiye gibi ürünler sepetten çıkarıldı.
Yeni Ürün Çeşitleri Sepette
Ayrıca, sepetteki bazı ürün başlıklarına yeni çeşitler eklendi. Örneğin, “hijyenik zeminler için temizlik ve bakım ürünleri”, “otomobil (dizel)”, “otomobil (benzinli)”, “tren ücreti (şehirler arası)”, “uçak bileti ücreti”, “cep telefonu görüşme ücreti” ve “yurt dışı bir hafta ve daha fazla süreli tur” gibi ürün başlıklarına yeni madde çeşitleri eklendi.
Ana Grup Ağırlıklarındaki Değişiklikler
TÜİK, enflasyon hesaplamalarına temel olan ana grup ağırlıklarını da güncelledi. Buna göre, gıda ve alkolsüz içeceklerin ağırlığı yüzde 24,98’den yüzde 24,96’ya düşerken, ulaştırma grubunun ağırlığı yüzde 17,35’ten yüzde 15,34’e geriledi. Konut ise, yüzde 14,2’den yüzde 15,21’e çıkarak, en büyük artışı gösteren kategori oldu.
Diğer önemli gruplarda ise bazı artışlar ve düşüşler yaşandı. Gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içecekler ve tütün, ev eşyası ile ulaştırma gruplarının ağırlıkları düşerken, sağlık, eğlence ve kültür, eğitim, giyim ve ayakkabı, çeşitli mal ve hizmetler gibi grupların ağırlıkları arttı.
Ağırlık Artışı Gösteren Gruplar
Yapılan güncellemeye göre, aşağıdaki ana grup ağırlıkları belirlenen seviyelere getirildi:
- Alkollü içecekler ve tütün: %3,52
- Eğitim: %2,3
- Giyim ve ayakkabı: %7,16
- Ev eşyası: %7,67
- Sağlık: %4,09
- Haberleşme: %3,62
- Eğlence ve kültür: %3,36
- Lokanta ve oteller: %8,31
- Çeşitli mal ve hizmetler: %4,43
