Kur Korumalı Mevduat (KKM) sisteminde vergi avantajının kaldırılması, özellikle tüzel kişilerin döviz mevduatlarına olan talebini artırdı. Merkez Bankası’nın 6 Eylül verilerine göre, bireylerin döviz mevduatları 251 milyon dolar azalırken, tüzel kişilerin döviz hesapları 1,1 milyar dolar yükseldi. Böylece, tüzel kişilerin döviz mevduatlarının toplam büyüklüğü 66,7 milyar dolara ulaştı.
Şirketler Dövize Yöneliyor
Vergi avantajının kaldırıldığı Temmuz ayından itibaren tüzel kişilerin döviz mevduatlarında hızlı bir artış yaşandı. Temmuzun ilk haftasında 2 trilyon 36 milyar 948 milyon TL olan tüzel kişilerin döviz mevduat büyüklüğü, Eylül’ün ilk haftasına kadar geçen süreçte yaklaşık %15 artışla 2 trilyon 330 milyar 634 milyon TL’ye ulaştı. Uzmanlar, bu artışı dövizle ödeme yapma zorunluluğu olan şirketlerin kendilerini koruma refleksiyle dövize yönelmesi olarak değerlendiriyor.
Bankacılık Sektöründe Mevduatlarda Azalma
6 Eylül haftasında bankacılık sektörünün toplam mevduatı önceki haftaya göre 145,8 milyar TL azalarak 17 trilyon 809,7 milyar TL’ye geriledi. Aynı dönemde TL mevduatları %1,74 düşüşle 10 trilyon 415 milyar TL olurken, yabancı para (YP) cinsinden mevduat %0,42 artışla 6 trilyon 581 milyar TL oldu. Bankalardaki toplam YP mevduatı ise 203 milyar 803 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu tutarın 172 milyar 72 milyon doları yurt içinde yerleşik kişilerin hesaplarında bulunuyor.
Döviz Yönelimine Karşı Önlemler
Ekonomi yönetimi, tüzel kişilerin döviz talebini sınırlamak için adımlar attı. KKM’den Türk Lirası mevduatlarına geçişte daha önce sadece bireylere uygulanan toplam hedef hesaplamasına tüzel kişiler de dahil edildi. Bu adımın tüzel kişilerin döviz talebini sınırlaması bekleniyor.
KKM’de Düşüş Yavaşlıyor
BDDK verilerine göre, 6 Eylül haftasında KKM hesaplarında 19,7 milyar TL’lik düşüş yaşandı. Böylece KKM bakiyesi 1 trilyon 574 milyar 752 milyon TL’ye düştü ve toplam mevduatın %9,1’ini oluşturdu. KKM’deki düşüş son 10 haftanın en yavaş gerilemesi olarak dikkat çekti.
Şirketlerin Yabancı Para Kredi Talebi Artıyor
Şirketlerin yabancı para cinsinden kredi talebi de artmaya devam ediyor. Temmuz ayı başında 4,9 trilyon TL olan yabancı para kredi hacmi, Eylül’ün ilk haftasında %10 artışla 5,4 trilyon TL’ye ulaştı. Faiz avantajı ve döviz kurundaki stabil seyir, bu artışın arkasındaki ana etkenler arasında yer alıyor.
Yabancı Yatırımcılar Hisse ve Tahvil Satıyor
Yabancı yatırımcılar 6 Eylül haftasında hem hisse senetlerinde hem de tahvilde satış yaptı. Bu dönemde yabancılar 50,6 milyon dolarlık hisse senedi ve 863,7 milyon dolarlık tahvil sattı. Son beş ayda yabancıların hisse senedi satışları 2,8 milyar doları buldu.
TCMB Rezervlerinde Düşüş Sürüyor
Merkez Bankası’nın toplam rezervleri 6 Eylül haftasında 2 milyar 612 milyon dolar düşüşle 146 milyar 761 milyon dolara geriledi. Bu dönemde brüt döviz rezervleri 2 milyar 761 milyon dolar azalarak 86 milyar 568 milyon dolara indi, altın rezervleri ise 150 milyon dolar artışla 60,2 milyar dolara yükseldi.
