Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), 2024 yılı boyunca Türkiye genelinde birçok sektör ve konuyu kapsayan 1 milyon 125 bin 410 saha denetimi gerçekleştirdi. Bu denetimlerde tespit edilen uyumsuzluklar nedeniyle toplamda 7,4 milyar TL ceza kesildi. Ayrıca, vergi kaydını almayan 32 bin 255 kişinin kayıtlara alınmasıyla 10 milyar TL vergi tahakkuk ettirildi.
Kayıt Dışı Ekonomiye Yönelik Denetimler
2024 yılındaki denetimlerde, özellikle KDV oran uyumsuzlukları, belge düzeni, ödemelerin kayıtlarla uyumsuzluğu gibi kayıt dışılığa yol açabilecek hususlar ön plana çıktı. Bandrollü ürünler ve akaryakıt ürünleri de denetim altına alındı. 2024 yılında toplamda 16 milyonun üzerinde sigara ve alkollü içki ile 600 milyon dal makaron denetlendi. Kaçak ürünler tespit edilerek, ilgili ürünler hakkında adli işlemler başlatıldı.
Kira Gelirleri Beyanı ve Yeni Mükellefler
2024 yılında, kira gelirlerine yönelik yapılan çalışmada 425 bin konutta yoklama yapıldı ve 376 bin yeni mükellef beyanname verdi. Bu sayede kira beyannamesi veren mükellef sayısı bir önceki yıla göre %26 oranında arttı. Ayrıca, 55 bin mükellef geçmiş yıllara ait kira beyannamesi verdi ve toplamda 3,1 milyar TL kira geliri beyan edildi.
Kayıt Dışı Hasılat İçin İzaha Davet
Gelir İdaresi Başkanlığı, nakit yoğun kullanılan sektörlerdeki kayıt dışı hasılatları da izlemeye aldı. Fiziki ve sanal POS cihazlarının usulsüz kullanımı, IBAN yoluyla yapılan tahsilatlarla kayıtlara geçmeyen hasılatlar tespit edilerek, mükelleflerden izahat istendi. 132,5 milyar TL değerindeki kayıt dışı hasılatla ilgili olarak 137 bin mükellef ile temasa geçildi ve ilk aşamada 252 bin 322 beyanname ile 27,3 milyar TL değerindeki kayıt dışı hasılat beyan edildi.
Vergiye Gönüllü Uyum ve Denetim Artışı
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışı ekonomiyle mücadelenin 2024 yılı boyunca da süreceğini belirterek, bu alandaki denetimlerin artırılacağını ve vergiye gönüllü uyumun teşvik edileceğini ifade etti. Şimşek, vergi cezalarında etkinliği artırmak amacıyla, ceza tutarlarında önemli artışlar yapıldığını, ayrıca uyumsuzlukların cezalandırılacağını vurguladı.
Bakan Şimşek, “Vergide adalet ve verimlilik ilkesi çerçevesinde, kayıt dışı ekonomiyle mücadelemiz yeni nesil analiz teknikleriyle sürecek ve bu yıl denetimlerimizi daha da artırarak yeni bir safhaya geçeceğiz,” dedi.
Bu kapsamda yapılan saha denetimleriyle elde edilen veriler, kayıt dışılıkla mücadelenin ve vergi uyumunun artırılması için önemli bir adım oluşturuyor. GİB’in 2024 yılına dair denetimleri, vergiye olan uyumu sağlamayı ve ekonomiyi daha şeffaf hale getirmeyi amaçlıyor.