Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından açıklanan ekim ayı şirket istatistikleri, ülkede kurulan ve kapanan işletme sayılarında dikkat çekici hareketliliğe işaret etti. Buna göre, ekimde toplam 10.647 şirket ve kooperatifin kuruluş işlemi yapılırken, kapanan şirket sayısında bir önceki aya göre belirgin artış yaşandı. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla ise yeni şirket sayısında düşüş kaydedildi.
Kurulan ve Kapanan Şirket Sayısında Aylık Değişim
TOBB verilerine göre ekimde kurulan şirket sayısı bir önceki aya göre yüzde 7,6 arttı. Aynı dönemde gerçek kişi ticari işletme kuruluşları yüzde 8,6, kooperatif kuruluşları ise yüzde 4,4 yükseldi.
Kapanış tarafında ise artış daha belirgin oldu. Kapanan şirket sayısı ay bazında yüzde 15,1 artarken, kooperatif kapanışları yüzde 19,1, gerçek kişi ticari işletme kapanışları ise yüzde 35,8 oranında yükseldi.
Yıllık Değişim: Şirket Kuruluşlarında Gerileme
Geçen yılın aynı ayına kıyasla ekimde kurulan şirket sayısı yüzde 2,8 azalırken, kooperatif kuruluşlarında yüzde 39,8 düşüş yaşandı. Buna karşılık gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 2,2 arttı.
Kapanışlar yıllık bazda incelendiğinde, kapanan şirket sayısı yüzde 10,2, kooperatif sayısı yüzde 9,9 artış gösterdi. Aynı dönemde kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısında yüzde 10,6 gerileme kaydedildi.
Şirket Kuruluşlarında İl Dağılımı ve Sektörel Görünüm
Ekim ayında Ardahan dışında tüm illerde şirket kuruluşu gerçekleşti. Kurulan 10 bin 647 şirket ve kooperatifin yüzde 88’i limitet, yüzde 10,7’si anonim şirket, yüzde 1,3’ü kooperatiflerden oluştu. Kuruluşların yüzde 35,9’u İstanbul’da, yüzde 11,6’sı Ankara’da, yüzde 5,6’sı ise İzmir’de gerçekleşti.
Kurulan şirket ve kooperatiflerin 3.478’i ticaret, 1.581’i inşaat ve 1.332’si imalat sektöründe faaliyet göstermek üzere açıldı. Gerçek kişi ticari işletmelerin 721’i inşaat, 471’i toptan ve perakende ticaret ile motorlu taşıt onarımı, 124’ü ise imalat sektöründe kuruldu.
Kapanan şirket ve kooperatiflerde en yüksek payı 942 işletmeyle ticaret sektörü alırken, bunu 391 işletme ile imalat ve 232 işletme ile inşaat izledi. Kapanan gerçek kişi işletmelerinde de benzer bir dağılım görüldü.
Kooperatiflerde Konut Yapı Ağırlığı
Ekim ayında kurulan 142 kooperatifin büyük bölümü konut yapı kooperatiflerinden oluştu. Söz konusu kooperatiflerin 103’ü konut yapı, 17’si işletme ve 9’u tarımsal kalkınma kooperatifi olarak faaliyete başladı.
Yabancı Ortak Sermayeli Şirketler
Geçen ay toplam 903 yabancı ortak sermayeli şirket kuruldu. Bunların 33’ü İran, 16’sı Irak ortaklı olarak kayıtlara geçti. Yeni kurulan yabancı ortaklı şirketlerin 78’i anonim, 825’i ise limitet şirket statüsünde faaliyet göstermeye başladı.
Yabancı ortak sermayeli şirketlerin sektörel dağılımında 855 işletmeyle uzmanlaşmamış toptan ticaret ilk sırayı aldı. Bunu 305 şirketle bina inşaatı faaliyetleri ve 265 şirketle işletme ve yönetim danışmanlığı izledi. Bu şirketlerdeki toplam sermayenin yüzde 79,7’si yabancı payından oluştu.
Ocak–Ekim Dönemi: Kuruluşlarda Hafif Gerileme
Yılın ilk on ayında Türkiye’de kurulan şirket sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,3 azalarak 91.488’e düştü. Aynı dönemde kapanan şirket sayısı ise yüzde 10,7 artış göstererek 23.506’ya yükseldi.
