ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, Providence Ticaret Odası’nda yaptığı konuşmada, tarifelerden kaynaklanan fiyat artışlarının birkaç çeyreğe yayılacağını ancak kalıcı bir enflasyon baskısı yaratmayacağını söyledi. Powell, büyümenin yılın ilk yarısında yavaşladığını, iş gücü piyasasında ivme kaybı görüldüğünü ve risk dengesinin politika duruşunu nötre yaklaştırdığını belirtti.
Ekonomik Görünüm: Tüketim zayıflığı büyümeyi sınırlıyor
Powell, ABD ekonomisinin yılın ilk yarısında yaklaşık yüzde 1,5 büyüdüğünü, bunun geçen yılki yüzde 2,5’in altında kaldığını aktardı. Büyümedeki yavaşlamanın başlıca nedeninin tüketici harcamalarındaki düşüş olduğunu dile getiren Powell, konut sektöründe zayıf seyrin sürdüğünü, şirket yatırımlarında ise geçen yıla kıyasla sınırlı bir toparlanma görüldüğünü ifade etti. Eylül Bej Kitabı’ndaki nitel bulgulara atıfla, belirsizliğin işletme beklentilerini olumsuz etkilediğini; tüketici ve işletme güvenindeki ilkbahar dönemindeki keskin gerilemenin kısmen toparlansa da yıl başına göre düşük kaldığını vurguladı.
İş Gücü Piyasası: İstihdamda yavaşlama ve artan aşağı yönlü riskler
Fed Başkanı, hem istihdam arzında hem talebinde belirgin bir yavaşlama yaşandığını, bunun olağandışı ve zorlu bir görünüm oluşturduğunu söyledi. Powell, işsizlik oranının ağustos ayında yüzde 4,3’e yükseldiğini; yaz aylarında bordrolu istihdam artışlarının aylık ortalama 29 bin kişiyle keskin biçimde hız kestiğini belirtti. Son istihdam yaratma hızının, işsizliği sabit tutmak için gereken “başa baş” seviyesinin altında kaldığına dikkat çekerken, bazı göstergelerde göreli istikrarın korunduğunu da ekledi.
Enflasyon ve Beklentiler: Çekirdek göstergeler hedefin üzerinde
Powell, enflasyonun 2022’deki zirvelerden gerilese de yüzde 2’lik hedefe kıyasla hâlâ bir miktar yüksek seyrettiğini söyledi. Gıda ve enerji hariç çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) fiyat endeksinin geçen ay yıllık bazda yüzde 2,9 arttığını hatırlatan Powell, son dönemdeki enflasyon hızlanmasında mal fiyatlarının etkili olduğunu dile getirdi. Kısa vadeli beklentilerde, tarifelere ilişkin haber akışının payı olduğuna işaret eden Powell, buna karşın uzun vadeli enflasyon beklentilerinin çoğu ölçütte yüzde 2 hedefiyle uyumlu kaldığını belirtti.
Tarifelerin Etkisi: Bir defalık fiyat artışı, birkaç çeyreğe yayılan geçiş
“Makûl temel senaryo, tarifelerin enflasyon üzerindeki etkilerinin nispeten kısa ömürlü olacağıdır” diyen Powell, tarife artışlarının tedarik zincirlerine yansımasının zaman alacağını, bu nedenle fiyat seviyesindeki bir defalık artışın birkaç çeyreğe yayılarak enflasyonu geçici olarak yukarıda tutacağını ifade etti. Powell, daha yüksek ve kalıcı enflasyon riskini dikkatle izleyeceklerini ve tek seferlik fiyat artışının kalıcı bir soruna dönüşmemesi için gerekli adımların atılacağını vurguladı.
Politika Duruşu ve Faiz Kararı: Nötre yaklaşım
Risk dengesindeki değişimin son toplantıda politika duruşunu nötre yaklaştırdığını belirten Powell, federal fon oranı hedef aralığının 25 baz puan indirilerek yüzde 4–4,25’e çekildiğini söyledi. Mevcut duruşu “hâlâ orta derecede kısıtlayıcı” olarak nitelendiren Powell, bu seviyenin olası ekonomik gelişmelere yanıt vermek için uygun bir konum sağladığını ifade etti.
Risk Dengesi ve İleriye Yönelik Rehberlik
Powell, kısa vadede enflasyona yönelik risklerin yukarı, istihdama yönelik risklerin ise aşağı yönlü olduğuna dikkat çekti: Çok hızlı gevşemenin enflasyonu hedefe indirmeyi zorlaştırabileceğini; kısıtlayıcı duruşun gereğinden uzun sürmesinin ise iş gücü piyasasını gereksiz yere zayıflatabileceğini söyledi. Fed’in önceden belirlenmiş bir rotası olmadığını vurgulayan Powell, kararların gelen veriler, görünümdeki değişimler ve risk dengesine dayanarak şekillendirileceğini belirtti.
