Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2024 yılı Eylül ayına ait Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) verilerini açıkladı. Verilere göre, Türkiye’nin yurt dışı varlıkları ve yükümlülükleri arasında önemli bir artış yaşandı. İşte detaylar…
Türkiye’nin Yurt Dışı Varlıkları ve Yükümlülükleri
2024 yılı Eylül sonu itibarıyla Türkiye’nin yurt dışı varlıkları, 2023 yıl sonuna göre %6,7 oranında artış göstererek 354,8 milyar ABD doları seviyesine yükseldi. Aynı dönemde, Türkiye’nin yurt dışına olan yükümlülükleri de %3,3 oranında artarak 672,9 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşti.
Net Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP)
Türkiye’nin Net Uluslararası Yatırım Pozisyonu (yani, yurt dışı varlıkları ile yükümlülüklerinin farkı) 2023 yıl sonundaki -318,6 milyar ABD dolarından, 2024 yılı Eylül sonu itibarıyla -318,1 milyar ABD doları seviyesine geriledi. Bu veri, Türkiye’nin dış borçlarının ve varlıklarının arasındaki farkta küçük bir iyileşme olduğunu gösteriyor.
Yurt Dışı Varlıklarında Artış
Yurt dışı varlıklarının alt kalemlerinde de dikkat çeken artışlar yaşandı. Rezerv varlıklar, 2023 yıl sonuna göre %7,9 oranında artarak 152,1 milyar ABD doları seviyesine ulaştı. Diğer yatırımlar kalemi ise %4,5 oranında artışla 129,8 milyar ABD doları olarak gerçekleşti. Diğer yatırımlar alt kalemlerinden bankaların yabancı para ve Türk lirası cinsinden efektif ve mevduatları, %7,4 artışla 50,0 milyar ABD doları seviyesinde kaydedildi.
Yükümlülükler Altında Azalma ve Artışlar
Yükümlülükler alt kalemlerine bakıldığında, doğrudan yatırımlar (sermaye ve diğer sermaye) piyasa değeri ile döviz kurlarındaki değişimler etkisiyle, 2023 yıl sonuna göre %1,8 oranında bir azalma göstererek 190,9 milyar ABD doları seviyesine geriledi.
Öte yandan, portföy yatırımları %23,6 oranında artarak 119,1 milyar ABD doları seviyesine çıktı. Yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi stoku, 2023 yıl sonuna göre %14,2 oranında artarak 33,7 milyar ABD doları olurken, DİBS stoku (Devlet İç Borçlanma Senetleri) 15,8 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşti. Hazine’nin tahvil stoku, yurt içi yerleşiklerce alınan tahvil stoku düşüldükten sonra %3,7 artarak 44,1 milyar ABD doları oldu.
Diğer Yatırımlar ve Kredi Stoklarındaki Değişiklikler
2024 yılı Eylül sonu itibarıyla, diğer yatırımlar kalemi, 2023 yıl sonuna göre %0,6 oranında artarak 362,8 milyar ABD doları seviyesine ulaştı. Yurt dışı yerleşiklerin, yurt içi yerleşik bankalardaki yabancı para mevduatları, 2023 yılına göre %3,2 oranında azalarak 41,8 milyar ABD doları oldu. Ancak, Türk lirası mevduatları %27,8 oranında artarak 21,8 milyar ABD doları seviyesine çıktı.
Bankaların toplam kredi stoku, %12,6 oranında bir artışla 70,5 milyar ABD doları olurken, diğer sektörlerin toplam kredi stoku ise %1,3 oranında artarak 102,4 milyar ABD doları seviyesine yükseldi.
