Merkez Bankası verilerine göre, eylül sonu itibarıyla özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, 2023 yıl sonuna göre 14,3 milyar ABD doları artarak 178,5 milyar ABD doları seviyesine yükseldi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan verilere göre, özel sektörün dış borçlanmasında özellikle uzun vadeli kredi borçlarının önemli bir artış gösterdiği dikkat çekiyor.
Uzun Vadeli Kredi Borcu Artışı
Eylül 2024 itibarıyla özel sektörün uzun vadeli kredi borcu, 2023 yıl sonuna göre 10,2 milyar ABD doları artarak 165,2 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşti. Bu artışın sektörel dağılımına bakıldığında, bankaların kredi biçimindeki borçlanmalarının 1,7 milyar ABD doları arttığı, tahvil ihracı biçimindeki borçlanmalarının ise 3,6 milyar ABD doları artışla 18,4 milyar ABD doları seviyesine yükseldiği görülüyor.
Finansal olmayan kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmaları ise 2,2 milyar ABD doları artarak 12,9 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşti. Bu artış, özellikle yatırımcıların uzun vadeli kredi alımlarında güvenin artmış olduğunu gösteriyor.
Kısa Vadeli Kredi Borcu
Kısa vadeli kredi borçlarına gelindiğinde, bu borç da 2023 yıl sonuna göre 4,1 milyar ABD doları artarak 13,3 milyar ABD doları düzeyine yükseldi. Kısa vadeli kredi borçlarının büyük kısmı bankalar tarafından alındı; bu sektördeki borçlanmalar 2,8 milyar ABD doları artış gösterdi. Finansal olmayan kuruluşların kısa vadeli kredi borcu ise 479 milyon ABD doları azaldı.
Döviz Kompozisyonu
Yurt dışı kredi borçlarının döviz kompozisyonunda, uzun vadeli kredi borcunun %57,6’sının ABD doları, %35,0’ının Euro, %2,5’inin Türk Lirası ve %4,9’unun diğer döviz cinslerinden oluştuğu belirtildi. Kısa vadeli kredi borcunun ise %43,8’i ABD doları, %15,9’u Euro, %35,3’ü Türk Lirası ve %5,0’ı diğer döviz cinslerinden oluştu.
Sektör Dağılımı
Sektör bazında incelendiğinde, özel sektörün uzun vadeli toplam kredi borcunun %37,6’sı finansal kuruluşların, %62,4’ü ise finansal olmayan kuruluşların borcu oluşturuyor. Kısa vadeli toplam kredi borcunun %78,5’i finansal kuruluşlara aitken, %21,5’ini ise finansal olmayan kuruluşlar oluşturuyor.
Anapara Geri Ödemeleri
Özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, kalan vadeye göre incelendiğinde, 1 yıl içinde gerçekleştirilecek anapara geri ödemelerinin toplam 54,3 milyar ABD doları tutarında olduğu görülüyor. Bu tutar, özel sektörün finansal yükümlülüklerinin arttığını ve önümüzdeki dönemde ödeme planlarının yönetilmesinde zorluklar yaşanabileceğini işaret ediyor.
