Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Eylül 2024 dönemine ilişkin kısa vadeli dış borç istatistiklerini kamuoyuyla paylaştı. Kısa vadeli dış borç stoku, 2023 yıl sonuna kıyasla %0,1 oranında artarak 176,4 milyar dolar seviyesine ulaştı.
Bankaların Kısa Vadeli Borçları Artış Gösterdi
Bankacılık sektörü kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku, 2023 yıl sonuna göre %15,5 artış göstererek 79 milyar dolara yükseldi. Buna karşılık, diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku %3,9 oranında azalarak 59 milyar dolar olarak kaydedildi.
Bankaların yurt dışından kullandığı kısa vadeli krediler ise %60,8 artarak 20,3 milyar dolar oldu. Banka dışı yurt dışı yerleşiklerin döviz tevdiat hesapları %1,2 azalarak 19,8 milyar dolara gerilerken, yurt dışı yerleşik bankaların mevduatları %4,4 düşüşle aynı seviyeye ulaştı. Öte yandan, yurt dışı yerleşiklerin TL cinsinden mevduatları %26,8 artışla 19,2 milyar dolar olarak gerçekleşti.
İthalat Borçları ve Kamu-Özel Sektör Dağılımı
Diğer sektörler altında yer alan ithalat borçları, 2023 yıl sonuna göre %5,7 azalarak 51,2 milyar dolar oldu. Borçlu bazında değerlendirildiğinde, kamu sektörünün kısa vadeli dış borcu %14,8 artarak 39,6 milyar dolara ulaşırken, özel sektörün kısa vadeli dış borcu %3,3 artışla 98,4 milyar dolar olarak hesaplandı.
Alacaklı Türüne Göre Dağılım
Kısa vadeli dış borçların alacaklı bazında dağılımı incelendiğinde, özel alacaklılara olan borçların azaldığı görüldü. Parasal kuruluşlara olan borçlar %1,4 azalarak 94,2 milyar dolara, parasal olmayan kuruluşlara olan borçlar ise %3,2 düşüşle 76,1 milyar dolara geriledi. Kısa vadeli tahvil ihraçları ise 2023 yıl sonundaki 1,7 milyar dolar seviyesinden, 2024 Eylül itibarıyla 6 milyar dolara yükseldi. Resmi alacaklılara olan borç ise 47 milyon dolar olarak kaydedildi.
Kalan Vadeye Göre Borç Stoku 233,1 Milyar Dolara Ulaştı
Orijinal vadesine bakılmaksızın, vadesine bir yıl veya daha az kalan dış borç stoku 233,1 milyar dolar seviyesine ulaştı. Bu stokun 21,4 milyar dolarlık kısmı, Türkiye’deki bankaların ve özel sektörün yurt dışındaki şube ve iştiraklere olan borçlarından oluştu.
Borçlu bazında dağılıma göre, toplam stokun %23,7’si kamu sektörüne, %16,5’i Merkez Bankası’na ve %59,8’i özel sektöre ait.
Döviz Kompozisyonu ve Genel Görünüm
Kısa vadeli dış borç stokunun döviz kompozisyonu incelendiğinde, %47,3’ünün ABD doları, %22,4’ünün euro, %14,8’inin Türk lirası ve %15,5’inin diğer dövizlerden oluştuğu belirtildi. TCMB’nin açıkladığı bu veriler, Türkiye’nin dış borç dinamiklerinde sektörler arası değişimleri gözler önüne seriyor.
