Gelir İdaresi Başkanlığı, hazırladığı yeni tebliğ taslağı ile kiraların elden ödenmesini engellemeye yönelik önemli adımlar atıyor. Bu düzenleme, kira ödemelerinin banka veya PTT üzerinden yapılmasını zorunlu hale getirecek. Aksi halde hem kiracılar hem de ev sahipleri ciddi para cezaları ile karşılaşacaklar.
Elden Kira Ödemesi Yapanlara Ağır Cezalar Geliyor
Tebliğ taslağına göre, elden ödendiği tespit edilen kiralar için ağır para cezaları uygulanacak. Kiranın aylık tutarının yüzde 10’u oranında ceza hesaplanacak ve bu ceza hem kiracıya hem de ev sahibine ayrı ayrı kesilecek. Ancak, ceza miktarı en az 5 bin TL olacak. Yani, eğer kiraya elden ödeme yapılmış ve bu miktar 5 bin TL’nin altında ise, her iki tarafa da 5’er bin TL’lik ‘özel usulsüzlük cezası’ uygulanacak.
Yeni Tebliğ Taslağı ile Banka Üzerinden Ödeme Zorunluluğu
Gelir İdaresi Başkanlığı, 2 Ağustos 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 7524 sayılı yasa ile getirilen zorunluluğun uygulanması için ‘Kira Ödemelerinde Tevsik Yükümlülüğüne İlişkin Gelir Vergisi Tebliğ Taslağı’nı hazırladı. Bu tebliğ, kiraya ilişkin ödemelerin ve tahsilatların belgelenmesini zorunlu hale getiriyor. Konut ve işyerlerini kiraya verenler ile kiralayanlar, kira ödemelerini bankalar veya PTT aracılığıyla yapmak zorunda olacaklar. Ayrıca, kısa süreli kiralamalar da bu kapsamda değerlendirilecek.
Özellikle hisseli gayrimenkullerin kiralanması durumunda, kira bedelinin tamamının kiraya verenlerden birine banka veya PTT aracılığıyla ödenmesi durumunda tevsik zorunluluğunun yerine getirilmiş sayılacağı belirtiliyor. Böylece tüm kira ödemelerinin belgelenebilir ve denetlenebilir olması hedefleniyor.
Usulsüz Ödemelere Yüzde 10 Ceza Uygulanacak
Tebliğe uymayanlara ise özel usulsüzlük cezası verilecek. Cezalar, usulsüzlüğün tespit edildiği her bir işlem için ayrı ayrı uygulanacak. Ceza miktarları ise şu şekilde belirlendi:
- Birinci sınıf tüccarlar ve serbest meslek erbabı için 20 bin TL,
- İkinci sınıf tüccarlar ve defter tutan çiftçiler için 10 bin TL,
- Diğer kişiler için ise 5 bin TL’den az olmamak üzere işleme konu tutarın yüzde 10’u oranında ceza kesilecek.
Bu cezalar, her yıl yeniden değerleme oranında artırılacak ve bir takvim yılı içinde kesilecek cezanın toplamı 20 milyon TL’yi geçemeyecek. Ancak, elden ödeme yapan kiracılar veya ev sahipleri, durumu takip eden 5 iş günü içinde kendiliğinden Gelir İdaresi’ne bildirirse ceza ödemeyecekler.
Örnek Olay: 15 Bin TL’lik Ceza
Tebliğ taslağı kapsamında sunulan örnekte, 1 Ekim 2024 tarihinden itibaren Ayşe Hanım’ın, Ahmet Bey’e evini 25 bin TL’ye kiraya verdiği belirtiliyor. Kiranın 10 bin TL’si bankadan, kalan 15 bin TL’si elden ödendiği takdirde, elden ödenen miktarın yüzde 10’u baz alınarak her iki taraf için de ayrı ayrı ceza uygulanacak. Bu durumda, hem Ayşe Hanım hem de Ahmet Bey’e üç aylık (Ekim, Kasım, Aralık) süreç için toplamda 15’er bin TL’lik ceza kesilecek.
