Sosyal medyanın etkisinin artmasıyla birlikte, markaların ürün ve hizmetlerinin tanıtımı için internet fenomenlerinden (influencer) yararlanma oranı da yükselmiştir. Ancak, Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu, sosyal medya platformlarında yapılan bu tür tanıtımların denetlenmesine yönelik önemli adımlar attı. Özellikle açık şekilde reklam olduğunu belirtmeyen veya örtülü reklam yapan influencerlara idari yaptırımlar uygulandı.
İdari Yaptırımların Detayları
Ticaret Bakanlığı’na bağlı Reklam Kurulu, sosyal medya üzerindeki reklam faaliyetlerini yakından takip ederek, mevzuata aykırı paylaşımlarda bulunan influencerlara karşı çeşitli yaptırımlar uyguladı. Geçen yıl, 5 influencer hakkında idari para cezası uygulanmışken, 2024 yılının ilk yarısında bu sayı 11’e yükseldi. Toplamda 6 milyon 388 bin 802 TL tutarında para cezası kesildi.
Sosyal Medya Reklamlarının Denetlenmesi
Rekabetin ve sosyal medya reklamlarının artmasıyla birlikte, Ticaret Bakanlığı, sosyal medya etkileyicilerinin faaliyetlerini denetlemek için önemli bir proje başlattı. Mart 2022’de başlayan Sosyal Medya Reklamlarının Yapay Zeka ile Taranması Projesi, influencer paylaşımlarının reklam olup olmadığını belirlemek amacıyla hayata geçirildi. Bu proje sayesinde, influencer paylaşımlarında reklam ifadesinin açıkça belirtilmemesi oranı yüzde 57’den yüzde 11’e düşürüldü.
Yaptırım Türleri ve Uygulama Şekli
Bu yılın ilk altı ayında, 39 durdurma cezası ve 11 durdurma ile idari para cezası uygulanması kararlaştırıldı. Durdurma cezası ile, mevzuata aykırı olarak gerçekleştirilen reklamların düzeltilmesi veya kaldırılması talep edildi. İdari para cezaları ise, haksızlık içeren paylaşımlar, tekrar eden ihlaller, takipçi sayısı, etkili alan ve influencer’ın ekonomik durumu gibi unsurlara bağlı olarak belirlendi.
İdari Para Cezaları ve Sonuçlar
Geçen yıl mevzuata aykırı reklam yapan bir influencer için uygulanan idari para cezası 347 bin 128 TL iken, 2024’te bu tutar 550 bin 59 TL’ye çıkarıldı. 2023 yılında 5 influencera 1 milyon 352 bin 808 TL idari para cezası uygulanırken, 2024’ün ilk altı ayında ise 11 influencera 5 milyon 35 bin 994 TL ceza kesildi. Böylece, toplamda 1,5 yıllık süreçte 6 milyon 388 bin 802 TL’lik ceza uygulandı.
