Kasım 2024 dönemi İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) sonuçları, imalat sektöründe faaliyet koşullarındaki bozulmanın mayıs ayından bu yana en hafif düzeyde gerçekleştiğini gösterdi. Ekim ayında 45,8 olarak ölçülen manşet PMI, kasımda 48,3 seviyesine yükseldi. Ancak, endeksin hala 50,0 eşik değerinin altında kalması, sektördeki zorlukların sürdüğüne işaret etti.
Talep ve Üretimde Yavaşlama Daha Ilımlı
Manşet endekste gözlenen artış, talepte sınırlı bir toparlanmaya işaret ederken, yeni siparişlerdeki düşüş ekim ayına kıyasla daha yavaş bir hızda gerçekleşti. Özellikle ihracat siparişlerinde yedi aylık düşüş eğiliminin ardından bazı sektörlerde artış görüldü. Üretim daralması da belirgin şekilde azalarak nisan ayından bu yana en düşük seviyede kaydedildi.
İstihdamda Pozitif Gelişmeler
Kasım ayında imalat sektöründeki istihdam dokuz aylık bir düşüş eğiliminin ardından yeniden artış gösterdi. Çalışan sayılarındaki artış, Temmuz 2023’ten bu yana en hızlı seviyede gerçekleşti. Bu durum, firmaların gelecekte iş yüklerinin artacağına yönelik beklentilerinin bir sonucu olarak değerlendirildi.
Enflasyonist Baskılar Azalıyor
Kasım ayında enflasyonist baskılardaki gerileme, imalat sektörüne önemli bir destek sağladı. Girdi maliyetlerindeki artış üst üste dördüncü ay yavaşlayarak son iki yılın en düşük seviyesine indi. Nihai ürün fiyatları artışında ise yaklaşık beş yılın en düşük oranı görüldü. Bu gelişmeler, müşterilerin yeni sipariş vermeye daha istekli hale gelmesine katkıda bulundu.
Sektörel Performans: Gıda Öne Çıkıyor
İSO Türkiye Sektörel PMI raporuna göre, kasım ayında takip edilen on sektörden dokuzu yeni siparişlerde düşüş yaşadı. Ancak gıda sektörü, yeni iş hacminde güçlü bir artış kaydederek dikkat çekti. Gıda, aynı zamanda üretimde de artış görülen tek sektör oldu. Öte yandan tekstil sektörü, siparişlerde ve üretimde en belirgin yavaşlama yaşayan alanlardan biri oldu.
Tedarik Zinciri ve Stok Yönetimi
Kasım ayında tedarikçilerin teslimat süreleri üst üste ikinci kez uzadı. Bu durum, firmalar tarafından jeopolitik gerginliklerle ilişkilendirildi. Nihai ürün stoklarında ise Aralık 2021’den bu yana en keskin düşüş kaydedildi. Gıda sektörü haricindeki sektörlerde girdi ve nihai ürün stokları genel olarak azalmaya devam etti.
Uzman Yorumu
S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, kasım ayında Türk imalat sektöründe iyileşme belirtilerinin kayda değer olduğunu vurguladı. Harker, üretim ve yeni siparişlerdeki yavaşlamanın azalması ile istihdamdaki artışı, sektördeki en olumlu gelişmeler olarak değerlendirdi. Enflasyonist baskılardaki hafifleme ise, önümüzdeki dönemde talep koşullarını daha da iyileştirebilir.
