Türkiye’de faaliyet gösteren firmaların son beş yıl içinde bankalardan kullandığı krediler toplamda 21,7 trilyon liraya ulaştı. Bu kredilerin %66’sını uzun vadeli kaynaklar oluşturuyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) işbirliğiyle hazırlanan “Sektör Bilançoları 2023” araştırmasından elde edilen verilere göre, Türkiye’deki 1 milyon 62 bin 328 firmanın banka kredilerine olan bağımlılığı giderek artıyor.
Kredilerdeki Artış Eğilimi
2019 yılında firmaların bankalardan kullandığı toplam kredi miktarı 2 trilyon lira iken, bu rakam COVID-19 salgınının etkisiyle 2020’de 2,6 trilyon liraya yükseldi. Ardından, kredi kullanımı düzenli bir artış göstererek 2021’de 3,8 trilyon liraya, 2022’de 5,7 trilyon liraya ve 2023’te 7,5 trilyon liraya ulaştı. Bu artış trendi, firmaların finansal ihtiyaçlarını karşılamak için bankalardan daha fazla kredi talep ettiğini gösteriyor.
Uzun Vadeli ve Kısa Vadeli Kredilerin Dağılımı
Son beş yıl içinde kullanılan toplam 21,7 trilyon liralık kredinin 14 trilyon 373 milyar lirası uzun vadeli, 7 trilyon 375 milyar lirası ise kısa vadeli kredilerden oluştu. Uzun vadeli kredilerin toplam kredilere oranı %66’yı bulurken, bu oran kısa vadeli kredilere göre yaklaşık iki kat fazladır. Bu durum, firmaların uzun vadeli finansal stratejilerini desteklemek için daha uzun vadeli kredilere yöneldiğini ortaya koyuyor.
Sektörel Krediler ve Dağılımı
Kısa vadeli kredilerin uzun vadeli kredilerden daha fazla olduğu iki sektör dikkat çekti: “Tarım, ormancılık ve balıkçılık” ve “Toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı”. Bu sektörlerde kısa vadeli krediler, uzun vadeli kredileri geçti.
Sektörel bazda en fazla banka kredisi kullanan sektörler ise şöyle sıralandı:
- İmalat Sektörü: Bu sektördeki firmalar son beş yıl içinde toplam 6,4 trilyon lira kredi kullandı. Bu kredilerin yarısı (3,2 trilyon lira) uzun vadeli, diğer yarısı ise kısa vadeli kredilerden oluştu.
- Toptan ve Perakende Ticaret, Motorlu Kara Taşıtlarının ve Motosikletlerin Onarımı: Bu sektör 3,5 trilyon lira kredi kullandı. Kredilerin 1,3 trilyon lirası uzun vadeli, 2,2 trilyon lirası kısa vadeli oldu.
- Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı: Bu sektörde kullanılan toplam kredi miktarı 2,9 trilyon lira olarak kaydedildi. Kredilerin 2,7 trilyon lirası uzun vadeli, 276 milyar lirası kısa vadeli oldu.
En Az Kredi Kullanan Sektörler
Son beş yıl içinde en az kredi kullanan sektörler ise şunlar oldu:
- Diğer Hizmet Faaliyetleri: 7,2 milyar lira
- Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor: 33,2 milyar lira
- Eğitim: 41,2 milyar lira
