Geçtiğimiz hafta sonu Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yeni düzenlemeyle, mal veya hizmet alımlarında zorunlu banka ödeme sınırı 30 bin TL’ye yükseltildi. Daha önce 7 bin TL olan bu limit, ticari işlemlerde ve kayıt dışı ekonomiyle mücadelede önemli bir değişiklik olarak değerlendiriliyor. Peki, bu düzenleme bireyler ve işletmeler için ne anlama geliyor? İşte kapsam, kurallar, cezalar ve istisnalar…
Ticaretle Uğraşmayanlar Nasıl Etkilenecek?
Aile ve Arkadaş Ödemeleri:
Ticaretle uğraşmayan bireylerin kendi aralarındaki ödemeleri düzenleme kapsamında değil. Örneğin, bir vatandaşın babasına 40 bin TL’yi elden vermesi herhangi bir zorunluluk veya yaptırıma tabi değil. Bu tür ödemeler banka aracılığıyla yapılmak zorunda değil.
Serbest Meslek ve Ticari Ödemeler:
Ticaretle uğraşmayan bireyler, serbest meslek sahipleri (örneğin avukat, doktor) veya ticari işletmelere 30 bin TL ve üzerindeki ödemeleri banka veya finans kurumları aracılığıyla yapmak zorunda. Ayrıca bu tür işlemler için fiş veya fatura alma zorunluluğu bulunuyor.
Düzenlemenin Kapsamı ve İstisnalar
- Kayıt Dışı Ekonomiye Darbe:
Bu düzenleme, kayıt dışı ekonomiyle mücadeleye yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Daha önce yalnızca ticari işlemlerde geçerli olan fatura zorunluluğu, artık bireylerin mal veya hizmet alımlarında da uygulanıyor. - Vergi Mükellefi Olmayan Bireyler:
Vergi mükellefi olmayan vatandaşlar, ticari nitelik taşıyan bir mal veya hizmet alımında fiş veya fatura almazsa cezai yaptırıma tabi tutulacak.
Kurala Uymayanları Bekleyen Cezalar
- Banka Üzerinden Ödeme Yapmama:
30 bin TL ve üzerindeki ödemelerin banka üzerinden yapılmaması durumunda, işlem bedelinin %10’u kadar ceza uygulanacak. Örneğin, 50 bin TL’lik bir ödeme için 5 bin TL ceza kesilebilecek. - Cezaların Alt ve Üst Limitleri:
Cezalar en az 5 bin TL olacak, bir yıl içerisinde toplam ceza miktarı ise 20 milyon TL’yi aşamayacak.
Fatura Almayanlara 5 Gün İstisnası
Yeni düzenleme, tüketicilere fatura veya fiş almamaları durumunda bir çözüm sunuyor. Fatura alınmayan durumlarda, tüketiciler 5 gün içinde Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirimde bulunurlarsa cezadan muaf tutulacaklar. Bu, tüketiciler için önemli bir istisna oluşturuyor.
Düzenlemenin Etkileri
Bu değişiklik, ticari işlemlerin şeffaflığını artırmayı ve vergi kaybını önlemeyi amaçlıyor. Ödemelerin banka üzerinden yapılmasıyla kayıt dışı işlemler azalacak, mali sistemde daha fazla denetim sağlanacak. Ayrıca serbest meslek sahipleri ve işletmeler için daha sıkı bir kontrol mekanizması devreye girecek.
Tüketiciler ve işletmeler, bu yeni kurallar doğrultusunda dikkatli hareket etmeli, düzenlemenin getirdiği kuralları ve cezaları göz önünde bulundurmalıdır.
