Türkiye İstatistik Kurumu, 2023 yılı Hanehalkı Bütçe Araştırması sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı.
Araştırma, Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim harcamalarını inceledi ve dikkate değer bulgular ortaya koydu. Buna göre, hanelerinin bütçesinden en büyük payı, %23,9’la konut ve kira harcamaları aldı. Ardından, %21,9’luk bir payla ulaştırma harcamaları ikinci sırada yer aldı, üçüncü sırayı ise %20,6’lık bir oranla gıda ve alkolsüz içecek harcamaları aldı.
Öte yandan, araştırmada dikkate alınan harcama türleri arasında en düşük payı alanlar ise %0,8’lik bir oranla sigorta ve finansal hizmetler, %1’lik bir oranla eğitim hizmetleri ve %1,9’luk bir oranla eğlence, spor ve kültür harcamaları oldu.
Hanehalklarının tüketim harcamalarını karşılaştırılabilir hale getirmek amacıyla, hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak elde edilen eşdeğer fert başına tüketim harcaması değerlendirildi. Buna göre, aylık ortalama tüketim harcaması hanehalkı başına 24 bin 383 TL olarak hesaplandı, eşdeğer fert başına ise 12 bin 521 TL olarak tahmin edildi.
Ayrıca, temel gelir kaynağına göre harcama kalıplarında da farklılıklar gözlendi. Maaş, ücret veya yevmiye geliri olan hanehalkları, %22,8’lik bir payla ulaştırma harcamalarına en çok kaynak ayırırken, müteşebbis geliri olan haneler ise %27,3’lük bir payla ulaştırma harcamalarına öncelik verdiler.
Gelire göre sıralı %20’lik gruplar itibarıyla incelendiğinde, en düşük gelir grubunda yer alan hanehalklarının gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına daha yüksek bir oranda, %36,6’lık bir pay ayırdığı görüldü. Bu oran, en yüksek gelir grubundaki hanehalklarında %14,5’e kadar düştü.
Hanehalkı büyüklüğü de harcamaları etkileyen bir diğer faktör oldu. Tek kişilik haneler, konut ve kira harcamalarına %31,8’lik bir pay ayırırken, 7 veya daha fazla kişiden oluşan haneler ise gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %30,2’lik bir pay ayırdılar. Bu, hanelerin büyüklüğünün harcamalar üzerindeki etkisini gösteriyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun yayımladığı bu sonuçlar, hanehalklarının harcama alışkanlıklarını anlamak ve ekonomik politikaları şekillendirmek için önemli bir kaynak oluşturuyor.
