Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamasına göre, kira artışında yüzde 25 sınırının devam etmesi için bir sebep görülmüyor. Bu açıklama ile kira artışında yeni dönemin 2 Temmuz’da başlayacağı belirlenmiş oldu. Peki, bu durum ev sahipleri ve kiracıları nasıl etkileyecek?
1. Yüzde 25 Zam Sınırının Sona Erdiği Tarihte Ev Sahipleri Zam Yapacak mı?
Zam sınırı 2 Temmuz’da sona erecek ancak bu tarihte tüm ev sahipleri zam yapmayacak. Kira artışı, yılda bir kez ve sözleşme yenileme döneminde yapılır. Örneğin, sözleşme yenileme dönemi ocak ayı olan bir kiracı için zam Ocak 2025’te yapılacaktır.
2. Sınırın Kalkması Ev Sahibinin İstediği Zammı Yapabileceği Anlamına Gelir mi?
Zam sınırının kalkması, oranı ev sahibinin belirleyeceği anlamına gelmez. Yeni dönemde kiralar, TÜFE 12 ay ortalamasına göre belirlenecek. TÜİK’in son açıkladığı oran yüzde 59.64 olup, bu oran yasal sınırın iki katından fazladır. Temmuz ayında açıklanacak güncel rakamlar dikkate alınarak artış yapılacaktır.
Kiracı ve ev sahipleri için önemli bir detay da şu: Yüzde 25 sınırı 1 Temmuz dahil uygulanacak. 1 Temmuz’da sözleşme yenileyenler bir yıl daha yüzde 25 zamlı kira öderken, 2 Temmuz’da yenileyenler enflasyon ortalamasını baz alacak.
3. Dava Süreci Devam Edenler Ne Yapacak?
Son iki yılda kira davaları adliyelerde büyük bir yük oluşturdu. Kira tespit ve tahliye davaları nedeniyle arabuluculuk şartı getirildi ancak anlaşma sağlanamayan durumlar yine mahkemeye taşındı. Dava süreci devam eden kiracılar, güncel yasal zam oranına uymak zorunda. Kira tespit davası varsa, mahkeme güncel kira değerini belirleyecek ve karar kesinleştikten sonra kira zam dönemi TÜFE 12 ay ortalaması dikkate alınacak.
4. Düzenlemenin Bitmesi Tahliye Hakkı Verir mi?
Yapılan düzenleme kira zam oranı içindi ve sürenin bitmesi sadece bu oranın sona ermesi anlamına gelir. Ev sahibi, kiracıyı tahliye etmek için haklı bir gerekçe sunmalıdır. Borçlar Kanunu’na göre ev sahibinin kendisinin veya bakmakla yükümlü olduğu birinin ihtiyacı olması halinde tahliye mümkündür. Ayrıca, 10 yıl sözleşme uzama süresi dolan kiracı için herhangi bir gerekçe göstermeden tahliye talep edilebilir. Evin satılması durumunda, yeni mülk sahibi kendi ihtiyacı için kiracıyı tahliye edebilir.
5. Ev Sahibi Yasal Oranı Az Bulursa Ne Yapmalı?
Bazı durumlarda ev sahipleri de mağduriyet yaşayabilir. Eski kiracıların uygun fiyatla oturması ve iki yıl boyunca yüzde 25 zam sınırı nedeniyle kira bedelinin güncel değerin çok altında kalması, ev sahiplerini zor durumda bırakabilir. Bu durumda olan ev sahipleri, 5 yılı dolduran kiracılarına kira tespit davası açabilir. 5 yıldan kısa sürelerde ise uyarlama davası açılabilir ancak bu davalarda öngörülemeyen mağduriyetin ispatı gerekmektedir. Dava açmadan önce arabulucuya başvurmak yasal bir zorunluluktur. Gayrimenkul hukuku uzmanları, dava süreçlerinin uzunluğu nedeniyle tarafların uzlaşmasını önermektedir.
